Mensen met dementie
zie ook (korte) informatiefilm: Thuishuisfilm
Toegenegen
Zij zijn zich aan het losmaken
van de omgeving waarin ze groot werden.
Zij zijn niemand anders dan voorheen,
voel maar: de vertrouwde hand, zoen op wang.
Alleen kunnen wij de wereld waarin ze
aankwamen niet vinden —
Oude en nieuwe boeken worden achter
elkaar in hun hoofden open en dicht geslagen.
Soms verhalen ze (hardop of fluisterend)
over iemand die je niet eerder kende.
Blijf luisteren, schuif dichterbij.
Laat ze niet alleen als ze ver dwalen
in andere taal die ze spreken.
Maak jezelf niet wijs dat er nog weinig
in hun leven toe doet, wandel genegen
hun naamloze dagen in en uit, totdat
een vlinder of engel de boeken sluit.
(Henk van Zuiden)
Ruim een derde van de Nederlanders van 18 jaar en ouder voelt zich weleens eenzaam. Onder ouderen komt eenzaamheid vaker voor. Met het wegvallen van de partner en/of het overlijden van vrienden en kennissen dunt het contactennetwerk van de oudere mens uit, en dat kan tot vereenzaming leiden. Vereenzaming wordt wel de ergste kwaal genoemd waarmee je in je leven kunt worden geconfronteerd. Het is een proces dat als een negatieve spiraal kan worden beschreven: steeds minder ‘aankunnen’, regieverlies over je leven – een spiraal die doorzet met (toenemende) klachten over de gezondheid, zowel geestelijk als lichamelijk.
Eén op de vijf mensen in Nederland krijgt op dit moment een vorm van dementie. Het aantal ouderen met dementie zal de komende decennia meer dan verdubbelen, tot bijna 500 duizend. Dat betekent een gemiddelde stijging van maar liefst 117% in 2040. Van mensen met dementie woont 70% thuis, waarvan de helft zonder partner/inwonend familielid. Bij ieder mens met dementie zijn drie mantelzorgers betrokken, waarvan 82% overbelast is. De zorgkosten van circa 4,8 miljard euro zullen in 2028 al meer dan 6 miljard euro bedragen. Eén maand langer thuis bespaart vele tientallen miljoenen euro’s per jaar.
Dementie betekent groot lijden dat met allerlei problemen gepaard gaat, zoals angst, verdriet en machteloosheid. Op sociaal-cultureel gebied is een trend van extramuralisering gaande, waarbij verzorgingshuis- en verpleeghuiszorg wordt vervangen door thuiszorg en/of kleinschalige woonvormen in de eigen leefomgeving. Deze trend zal doorzetten, en er zullen steeds meer faciliteiten en ondersteuning beschikbaar komen om langer zelfstandig te blijven wonen. Uit onderzoeken3 is gebleken dat het moment van de daadwerkelijke behoefte aan zorg kan worden uitgesteld wanneer er – naast de behoefte aan wonen – kan worden voorzien in de welzijnscomponent: mensen uit hun isolement halen en activeren.
‘De wondere wereld van dementie’* biedt een geheel nieuwe kijk op de werking van hersenen bij ouderen met dementie. Duidelijk wordt wat de invloed is van de omgeving op het ontstaan van gedrag. Deze nieuwe vorm van omgevingszorg, deels ontwikkeld door dr. Anneke van der Plaats, vermindert probleemgedrag, en biedt een houvast aan mantelzorgers. In combinatie met de juiste woonvorm, zoals een Thuishuis, zorgt deze nieuwe vorm van omgevingszorg ervoor dat ouderen met dementie beter kunnen functioneren en tot meer in staat blijken dan werd gedacht.
Uitgangspunten inzake omgang en omgeving van het Thuishuisproject voor ouderen met dementie zijn tot stand gekomen op grond van de inhoudelijke inzichten van Bob Verbraeck en dr. Anneke van der Plaats, arts, sociaal geriater en docent; van drs. Hans Houweling, arts, algemeen geriater; en van prof. dr. Erik Scherder, hoogleraar, hoofd afdeling Klinische neuropsychologie, Vrije Universiteit Amsterdam.
De gemeentelijke overheid streeft naar integratie van kwetsbare en afhankelijke groepen in de lokale samenleving. De gemeente wil integratie bereiken door te bevorderen dat mensen zich inzetten voor elkaar en voor de buurt of voor de wijk waarin ze wonen. De gemeente stimuleert projecten waarin voor ouderen wonen, zorg en welzijn meer en beter zijn geïntegreerd, en die werken vanuit de visie: ‘professionele zorg- en dienstverleners ondersteunen mantelzorgers/vrijwilligers’.
Het Thuishuisproject voor ouderen met dementie, dat wordt ‘gerund’ door (geschoolde) vrijwilligers, is zo’n project. Het bestaat uit drie onderdelen:
‑het Thuisbezoek: hierbij zijn vrijwilligers actief voor alleenstaande ouderen met dementie.
‑het Inloophuis: een gekwalificeerde ontmoetingsplaats voor ouderen met dementie én voor hun mantelzorgers.
‑het Thuishuis: een kleinschalige zelfstandige woonvorm voor dezelfde groep mensen in hun eigen buurt of wijk.
Dit project nodigt maximaal uit om mee te (blijven) doen vanuit zelf- en samenredzaamheid, oftewel: op een fijne manier samen oud worden!
(Achtergrondinformatie ten behoeve van een Thuishuisproject voor ouderen met dementie, zie boek ‘Laat niemand in eenzaamheid leven’)
zie ook (korte) informatiefilm: Thuishuisfilm
Toegenegen
Zij zijn zich aan het losmaken
van de omgeving waarin ze groot werden.
Zij zijn niemand anders dan voorheen,
voel maar: de vertrouwde hand, zoen op wang.
Alleen kunnen wij de wereld waarin ze
aankwamen niet vinden —
Oude en nieuwe boeken worden achter
elkaar in hun hoofden open en dicht geslagen.
Soms verhalen ze (hardop of fluisterend)
over iemand die je niet eerder kende.
Blijf luisteren, schuif dichterbij.
Laat ze niet alleen als ze ver dwalen
in andere taal die ze spreken.
Maak jezelf niet wijs dat er nog weinig
in hun leven toe doet, wandel genegen
hun naamloze dagen in en uit, totdat
een vlinder of engel de boeken sluit.
(Henk van Zuiden)
Ruim een derde van de Nederlanders van 18 jaar en ouder voelt zich weleens eenzaam. Onder ouderen komt eenzaamheid vaker voor. Met het wegvallen van de partner en/of het overlijden van vrienden en kennissen dunt het contactennetwerk van de oudere mens uit, en dat kan tot vereenzaming leiden. Vereenzaming wordt wel de ergste kwaal genoemd waarmee je in je leven kunt worden geconfronteerd. Het is een proces dat als een negatieve spiraal kan worden beschreven: steeds minder ‘aankunnen’, regieverlies over je leven – een spiraal die doorzet met (toenemende) klachten over de gezondheid, zowel geestelijk als lichamelijk.
Eén op de vijf mensen in Nederland krijgt op dit moment een vorm van dementie. Het aantal ouderen met dementie zal de komende decennia meer dan verdubbelen, tot bijna 500 duizend. Dat betekent een gemiddelde stijging van maar liefst 117% in 2040. Van mensen met dementie woont 70% thuis, waarvan de helft zonder partner/inwonend familielid. Bij ieder mens met dementie zijn drie mantelzorgers betrokken, waarvan 82% overbelast is. De zorgkosten van circa 4,8 miljard euro zullen in 2028 al meer dan 6 miljard euro bedragen. Eén maand langer thuis bespaart vele tientallen miljoenen euro’s per jaar.
Dementie betekent groot lijden dat met allerlei problemen gepaard gaat, zoals angst, verdriet en machteloosheid. Op sociaal-cultureel gebied is een trend van extramuralisering gaande, waarbij verzorgingshuis- en verpleeghuiszorg wordt vervangen door thuiszorg en/of kleinschalige woonvormen in de eigen leefomgeving. Deze trend zal doorzetten, en er zullen steeds meer faciliteiten en ondersteuning beschikbaar komen om langer zelfstandig te blijven wonen. Uit onderzoeken3 is gebleken dat het moment van de daadwerkelijke behoefte aan zorg kan worden uitgesteld wanneer er – naast de behoefte aan wonen – kan worden voorzien in de welzijnscomponent: mensen uit hun isolement halen en activeren.
‘De wondere wereld van dementie’* biedt een geheel nieuwe kijk op de werking van hersenen bij ouderen met dementie. Duidelijk wordt wat de invloed is van de omgeving op het ontstaan van gedrag. Deze nieuwe vorm van omgevingszorg, deels ontwikkeld door dr. Anneke van der Plaats, vermindert probleemgedrag, en biedt een houvast aan mantelzorgers. In combinatie met de juiste woonvorm, zoals een Thuishuis, zorgt deze nieuwe vorm van omgevingszorg ervoor dat ouderen met dementie beter kunnen functioneren en tot meer in staat blijken dan werd gedacht.
Uitgangspunten inzake omgang en omgeving van het Thuishuisproject voor ouderen met dementie zijn tot stand gekomen op grond van de inhoudelijke inzichten van Bob Verbraeck en dr. Anneke van der Plaats, arts, sociaal geriater en docent; van drs. Hans Houweling, arts, algemeen geriater; en van prof. dr. Erik Scherder, hoogleraar, hoofd afdeling Klinische neuropsychologie, Vrije Universiteit Amsterdam.
De gemeentelijke overheid streeft naar integratie van kwetsbare en afhankelijke groepen in de lokale samenleving. De gemeente wil integratie bereiken door te bevorderen dat mensen zich inzetten voor elkaar en voor de buurt of voor de wijk waarin ze wonen. De gemeente stimuleert projecten waarin voor ouderen wonen, zorg en welzijn meer en beter zijn geïntegreerd, en die werken vanuit de visie: ‘professionele zorg- en dienstverleners ondersteunen mantelzorgers/vrijwilligers’.
Het Thuishuisproject voor ouderen met dementie, dat wordt ‘gerund’ door (geschoolde) vrijwilligers, is zo’n project. Het bestaat uit drie onderdelen:
‑het Thuisbezoek: hierbij zijn vrijwilligers actief voor alleenstaande ouderen met dementie.
‑het Inloophuis: een gekwalificeerde ontmoetingsplaats voor ouderen met dementie én voor hun mantelzorgers.
‑het Thuishuis: een kleinschalige zelfstandige woonvorm voor dezelfde groep mensen in hun eigen buurt of wijk.
Dit project nodigt maximaal uit om mee te (blijven) doen vanuit zelf- en samenredzaamheid, oftewel: op een fijne manier samen oud worden!
(Achtergrondinformatie ten behoeve van een Thuishuisproject voor ouderen met dementie, zie boek ‘Laat niemand in eenzaamheid leven’)